Mental Retardasyon
Zeka, insan beyninin en karmaşık yeteneğidir. Daha net açıklamak gerekirse, zihnin bir çok yeteneğinin uyumlu bir çalışması sonucu ortaya çıkan bir yetenekler birleşimidir. Zihin, algılama, bellek, düşünme, öğrenme gibi işlevleri içerir. Bunlarla birlikte duygusal yaşamımız ve iradeye bağlı eylemlerimiz bunların dışında kalmaktadır. Öğrenme ve zeka arasında da pozitif bir ilişki vardır. Hayvanlar da öğrenebilir ancak öğrenmeleri sınırlı kalmaktadır. Öğrendiklerini yeni durumlara aktaramazlar ve uygulamaları yok denecek kadar azdır. Temelde zeka doğuştan gelen bir yetenektir ve büyük ölçüde kalıtımın da etkisi vardır. Zeka, bilinen bir görüşe göre ebeveynlerden gelen çeşitli etkenlerin birleşimiyle oluşur. Bununla birlikte zekayı etkileyen tek etken kalıtım değildir. Çocuğun döl yatağında uygun beslenmesi, beyin kanlanması ve oksijen alımının da yolunda gitmesi gerekir. Örneğin, zorlu bir doğum sırasında çocuğun soluğunun uzun süreli kesilmesi beyni olumsuz etkiler ve bu durumdan zeka da etkilenir. Zeka gelişimindeki diğer önemli etken ise hazırda var olan potansiyelin kullanma olasılığıdır. İlk yaşlarda uygun beslenme, anne babanın sınırlı ilgisi zekayı büyük oranda etkiler.
Mental Retardasyon (Zeka Geriliği), çeşitli nedenlere bağlı olarak zihnin yeteneklerinin yavaş gelişmesiyle ortaya çıkan bir durumdur. Anlama, konuşma, öğrenme, kavrama ve çevreye uyumlanmada yaşıtlarından geri kalmış bir çocukta görülür. Mental Retardasyon (Zeka Geriliği), olan bir çocukta gözlemlenecek en önemli özellik, konuşmanın başlamamış olması ya da çok yavaş gelişmesidir. Bunların yanında toplumsal uyum ve sosyal beceriler de yetersiz kalır.
Mental retardasyon; gelişim dönemlerinde ortaya çıkan çevreye uyum ve davranışlardaki bozulma ile birlikte olan, genel zihinsel fonksiyonların olması gereken derecenin altında olması şeklinde tanımlanabilir . Mental retardasyon zihinsel yeteneklerin yetersiz gelişimidir. Zihinsel yetenekler bir toplumda en yüksekten en düşüğe kadar bir süreklilik gösterdiğinden mental gerilikli grubu, normal gruptan kesin çizgilerle ayırt etmek güçtür. Yine de belirli alanları kapsayan testlerle, sayısal ölçülerle ayırım yapılmaya çalışılmaktadır. Bu sayede bireylerin belli oranda eğitilmesini, kendisine, ailesine ve topluma yük olmadan verimli bir yaşam sürdürebilmesini sağlamak büyük oranda olasıdır. Çocuk hekimi, aileden sonra mental retardasyonu tanımak, önlemek, yol göstermek konumundadır.
Mental retardasyon tıbbi, sosyal, eğitsel ve ekonomik olmak üzere çok yönlü bir problemdir. Bunlardan elde edilen sonuçlar akademik başarı konusunda ipucu vermekte, iş yaşamına yönelik yetenekleri göstermemektedir. Akademik başarı, görme, duyma, akılda tutma, soyut düşünce düzenleme, sürekli eğitim ve sözlü yetenek gibi özellikler gerektirirken, iş yaşamındaki başarılar, el,-göz koordinasyonu, sebep-sonuç ilişkileri ve kişilik özellikleriyle ilgilidir.
Mental retardasyonlu çocuğun tedavisinde başarı çocuğun mental kapasitesine göre çeşitli yönlerden desteklenmesidir. Bu eğitim, sosyal aktiviteler, davranışsal problemleri ile birlikte bulunan problemlerin çözümü ve desteklenmesi şeklinde sıralanabilir. Ayrıca destekleyici psikoterapi de bunlara eklenmelidir. Böylece çocuğun yaşamının kolaylaştırılması ve kapasitesi oranında eğitim alması sağlanmış olur. Mental gerilikli çocukta genel pediatrik bakım, diş bakımı, büyüme ve gelişme parametrelerinin izlenmesi ve araya giren enfeksiyonların tedavisi gerekmektedir.
Cinsiyet yönünden incelenmesi gerekirse, erkekler başarısızlığa kadınlardan daha agresif tepki verirler. Bu nedenle okul öncesi ve ilköğretim okullarının yönetici ve öğretmenlerinin bu tür huzursuz erkeklerle tanışıp zihinsel ve ruhsal değerlendirme uzmanlarına göndermeleri daha yaygındır. Bu nedenle, erkeklerin daha sık zihinsel engelli olarak adlandırıldığı anlaşılmalıdır. Hafif zeka geriliği olan kişilerde yapılan çalışmalar, sosyoekonomik statüde büyük farklılıklar olduğunu göstermektedir. Düşük sosyoekonomik gruplarda, yüksek sosyoekonomik gruplara göre hafif düzeyde zeka geriliği daha yüksek bulundu. Sosyoekonomik düzeyi düşük çocukların zihinsel geriliği, sosyoekonomik düzeyi yüksek çocuklara göre 13 kata kadar daha fazladır. Şiddetli zeka geriliğinin derecesi sosyoekonomik durumdan daha az etkilenir. Bunun ana nedeni, ağır zeka geriliğinin genellikle organik faktörlerden kaynaklanmasıdır.
Mental Retardasyon’da Psikolojik Tedaviler
Zihinsel engellilerin kullandığı davranışsal terapinin amacı ruhsal hastalığı tedavi etmek değil, yetenek yetersizliğinin olduğu özdenetim, sosyal beceri ve eğitim sorunları gibi alanlarda uyumu kolaylaştırmaktır.Öz kontrol sorunları, heyecanlı davranışları düzeltmeyi, olumlu tutumları güçlendirmeyi ve kalıp yargıları azaltmayı amaçlayan tekniklerle ele alınır. Edimsel koşullandırma da bazen kullanılır. Kötü davranışı etkili bir şekilde azaltabilecek ceza, son çaredir. Davranışçı terapi, sosyal becerilerde, özellikle iletişim ve günlük becerilerde önemli ilerleme sağlayabilir. Genel olarak kuvvet teknikleri, ifade dilinin gelişmesinde, talimatları anlama ve takip etmede, temel kişisel ve ev içi becerilerin kazanılmasında olumlu sonuçlar verir. Akademik başarılar aynı zamanda etik müdahalelerin uygulanmasını da güçlendirir.
Özel Adana Aile Danışma Merkezi bünyesindeki uzman psikologları ile Mental Retardasyon (Zeka Geriliği) alanında da terapi ve danışmanlık hizmeti vermektedir. Detaylı bilgi için bizlere iletişim numaramızdan ulaşabilirsiniz. Sabah 9 akşam 7 saatleri arasında bizlere aşağıdaki telefonlardan ulaşabilirsiniz.
Telefon :
0 (537) 776 6262
0 (535) 977 0407