Biriktirme Hastalığı
Kişinin değerli olup olmaması fark etmeden ambalaj, eşya ve atık gibi maddeleri atmama durumu, Biriktirme Hastalığı olarak isimlendirilir. Halk arasında istifçilik adıyla da bilinen bu rahatsızlığa, Türkiye’de nüfusun yüzde 3’ünde, dünya genelinde ise yüzde 6’sında rastlandığı tahmin ediliyor. Fakat genellikle bu hastalık çok gizli tutulduğundan net bir rakam vermek mümkün değildir. Bu hastalığa sahip kişiler, diğer insanların değersiz gördüğü ürünleri düzensiz bir şekilde saklar. Hatta saklanan eşyalar baş edilemez bir hale gelebilir.
Koleksiyonculuk, istifçilik ile aynı değildir. Koleksiyoncular, belirli eşyaları bir düzen içerisinde saklarlar. Ancak istifçiler tarafından saklanan eşyalar rastgeledir. Bu kişiler, ileride ihtiyacım olur düşüncesiyle her türlü eşyayı saklarlar. İstifçilik, bireylerin özellikle sosyal yaşantısını büyük ölçüde etkiler. Aynı zamanda bu kişiler, hem kendisine hem de yakın çevresine fiziksel, duygusal ve maddi zararlar verebilirler.
İstifçilik, erkeklerde kadınlara kıyasla daha fazla rastlanan bir rahatsızlıktır. 55 ve 94 yaş aralığında olan kişilerde görülme sıklığı, genç bireylerde görülme olasılığından 3 kat daha fazladır. İstifçilik rahatsızlığına sahip bireyler, sakladıkları eşyalar ile zamanla duygusal bağ kurarlar.
Biriktirme Hastalığı Belirtileri
Bir kişiye kompulsif istifçilik tanısı koymak için, yararlı veya yararsız tüm eşyaları elde tutması ve atılmaması için kişide yoğun bir dürtüsel durumun var olması gerekir. Ayrıca istifçilik hastalığının birçok belirtisi vardır. Bu belirtiler şu şekilde sıralanır:
- İstifçilerde, gerekli gereksiz her şeyi istifleme isteği vardır.
- Sahip oldukları eşyaları ne olursa olsun elden çıkarmaz.
- Bu kişiler, söz konusu eşyaları birisi atmaya çalıştığında öfkelenir ve ileri düzeyde kaygı duyar.
- Birey sosyal hayatında davranış bozuklukları gösterir.
- Genellikle toplanan eşyalarda bir bağlantı ya da benzerlik olmaz.
- Düzensiz bir şekilde biriken nesneler, yaşam alanlarını kaplar ve hareket dahi edilemeyecek şekilde yığılır.
- Mutfaktan, yatak odasına kadar neredeyse tüm odalar eşya ile dolar.
İstifçilik, kişide strese yol açabilir ve diğer insanlar ile iletişiminde sıkıntılar yaşamasına neden olur. Ayrıca kişide sağlık sıkıntıları ortaya çıkar ve günlük yaşamsal fonksiyonlarını bozmaya başlar. Online terapi hizmetleri, kişide oluşan davranış bozuklarının iyileşmesinde yardımcıdır. Sosyal hayata sağlıklı bir ruh hali ile devam edilmesinin yolunu açar.
Eşya Biriktirme Hastalığı Nedenleri
İstifçilik Hastalığı, İstifleme hastalığının nedenleri genellikle duygusal nedenlere dayanmaktadır. Kişi hayatında eksikliğini hissettiği bir şeyi bu şekilde kapatma yoluna gider ve ileride kişiyi yavaş yavaş sıkıntıya sokmaya başlar. Bu durumlar ortadan kalktığında kişi iyileşme sürecine girebilir. Bu durumların ortadan kalkabilmesi için nedenlerinin belirleniyor olması gerekmektedir. Karar vermede zorlanma, mükemmeliyetçilik ve erteleme gibi bazı kişilik özelliklerinin bir araya gelmesi, bir bireyi istifçilik sendromuna yatkın hale getirebilir.
- Ağır depresyon
- Bunama
- Psikoz
- Sevgi Eksikliği
- Kariyer Sorunları
Tedavisi
İstifçiliği tedavi etmek zordur. Bunun nedeni kişinin bu durumu temelde bir sorun olarak görmemesidir. Sorun olarak görse bile durumundan rahatsız olduğu için yardım istemek konusunda da çekingen davranabilmektedir. Yapılmaması gereken ilk şey şu bir istifçinin eşyalarını çöpe atmaktadır. Bu durum kişinin aşırı bir öfkeye kapılıp ağır bir umutsuzluğa sürüklenmesine neden olacaktır. Uzmanlar istifçilik tedavi sürecinin hızlı değil adım adım yaşaması gerektiğini vurguluyor. Araştırmacılar her ne kadar biriktirme bağımlılığını daha çok ileri yaşlardaki kişilerde gözlemlese de, belirtilerin daha küçük yaşlarda ortaya çıkabildiğini de söylüyorlar.
İstifçiliğin tedavisi henüz bulunamadı. Ancak en umut verici tedavi, bu konuda uzmanlaşmış bilişsel-davranışçı terapi (BDT). Geniş anlamda BDT’nin amacı, insanların davranışlarını değiştirmek ve daha iyi hissetmelerini sağlamak için, düşünme biçimlerini değiştirmektir. Özel Adana Aile Danışma Merkezi bünyesindeki uzman psikologları ile Biriktirme Hastalığı tedavisini BDT ekolüne bağlı olarak sürdürmektedir.
Bu sorunu görmezden gelmenin sağlık açısından tehlikeleri, fiziksel olanlar başta olmak üzere, aslında göründüğünden çok daha fazla ve ciddi.
Her Şeyi Biriktirme Hastalığı
Her şeyi biriktirme hastalığı, kişinin gereksiz ve değersiz nesneleri sürekli olarak biriktirme eğiliminde olduğu, bu durumun yaşamını olumsuz etkilediği bir zihinsel sağlık bozukluğudur. Bu bozukluk, ayrıca “biriktirme bozukluğu” veya “hoarding bozukluğu” olarak da bilinir.
Her şeyi biriktirme hastalığı olan kişiler, nesnelerin atılması veya yok edilmesi konusunda aşırı endişe duyarlar. Bu nedenle, evleri zamanla çöplerle ve gereksiz eşyalarla dolabilir, yaşam alanlarını kullanılamaz hale getirebilirler. Bunun sonucunda, sosyal izolasyon, sağlık sorunları, mali sıkıntılar ve diğer önemli sorunlarla karşılaşabilirler.
Bu bozukluğun altında yatan bazı nedenler arasında genetik faktörler, yaşam deneyimleri, stres ve kişilik özellikleri yer alabilir. Tedavi genellikle bir kombinasyon terapilerden oluşur. Buna kognitif-davranışçı terapi (CBT), ilaç tedavisi ve destek grupları dahildir. Tedaviye yanıt, bireyden bireye değişebilir ancak erken müdahale ve uygun destekle çoğu kişi iyileşme gösterebilir.
Her şeyi biriktirme hastalığı olan biriyseniz veya bir yakınınız böyle bir sorunla karşı karşıyaysa, profesyonel bir yardım almak önemlidir. Bu bozukluğun üstesinden gelmek mümkündür ve uzmanlar size uygun tedavi seçeneklerini sunabilirler.
İstifçilik için Öneriler
İstifçilik, kişilerin sosyal yaşantısını olumsuz etkiler. Genelde bu kişiler yalnız yaşar ve evlenmezler. İstifçiliği önlemek adına uygulanabilecek bazı yöntemler şunlardır:
- İstifçilikten kurtulmak için öncelikle bulunduğunuz ortamı temizleyin. Bu konuda temizlik uzmanlarına başvurabilirsiniz.
- Anıların, fiziksel nesnelerde olduğunu düşünmekten vazgeçin. Sevdiklerinizden kalan eşyaları atmak, onları unuttuğunuz anlamına gelmez.
- Eski dergi ve gazetelerden kurtulun. Zaten okuduğunuz ürünleri tekrar okumazsınız.
- Tarihi geçmiş ürünlerden uzak durun.
- Eski makbuzları, faturaları ve diğer belgeleri taratın ve dijital ortamda saklayın.
- Kullanmadığınız eşyaları paraya çevirmeye çalışın ya da hayır kurumlarına bağışlayın.
Özel Adana Aile Danışma Merkezi bünyesindeki uzman psikologları ile sizlere Biriktirme Hastalığı alanında da terapi hizmeti vermektedir. Detaylı bilgi için bizlere iletişim numaramızdan ulaşabilirsiniz.
Sabah 9 akşam 7 saatleri arasında bizlere aşağıdaki telefonlardan ulaşabilirsiniz.
Telefon :
0 (537) 776 6262
0 (535) 977 0407